ΕΙΜΑΣΤΕ ΕΔΩ
(+30) 2104940482 - (+30) 6946989005
Παχυσαρκία
Η έντονη συνειδητοποίηση τα τελευταία χρόνια ότι η Παχυσαρκία αποτελεί σε παγκόσμιο επίπεδο την συχνότερη μεταβολική νόσο κι ένα ιατρικό πρόβλημα με τεράστιες κοινωνικές και οικονομικές προεκτάσεις, που θα αποκτήσει διαστάσεις επιδημίας για την δημόσια υγεία στον 21ο αιώνα !!
Ορίζεται από τον Δείκτη Μάζας Σώματος (ΒΜΙ) >30 kg/m2 και από το ποσοστό σωματικού λίπους (>20 % για τους άνδρες, > 30% για τις γυναίκες).
Η παχυσαρκία παρουσιάζει τις περισσότερες και βαρύτερες επιπλοκές της υγείας, μειώνει τα χρόνια της ζωής μας και στην κυριολεξία καταστρέφει την ποιότητα της (λόγω μειωμένης φυσικής και ψυχο-κοινωνικής δραστηριότητας).
Έχει πλέον κηρυχθεί από την W.H.O ως ασθένεια επιδημικού χαρακτήρα κι ας μην οφείλεται σε κάποιον λοιμογόνο παράγοντα !!
Η θνησιμότητα των παχύσαρκων από σακχ. διαβήτη είναι σχεδόν 4-πλάσια αυτής του γενικού πληθυσμού, οι θάνατοι από καρδιαγγειακά νοσήματα είναι τουλάχιστον διπλάσιοι και γενικά όλα τα αίτια θανάτων είναι συχνότερα στα υπερβαρα άτομα.
Έχει αποδειχθεί ότι σχεδόν το σύνολο των μεταβολικών, καρδιαγγειακών, ορμονικών και ηπατικών επιπλοκών της παχυσαρκίας παρατηρείται όταν υπάρχει αύξηση του ενδοκοιλιακού λίπους (δηλαδή λίπος στον ενδοκοιλιακό περισπλαγχικό χώρο, λίπος πυλών ήπατος) κατά την κεντρική (σπλαγχνική) ή ανδροειδή παχυσαρκία (WHR > 102 cm για τους άνδρες και > 88 cm για τις γυναίκες). Άμεση η συσχέτιση του πολυμεταβολικού συνδρόμου (σύνδρομο Χ) με την ενδοκοιλιακή του εντόπιση.
ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΕΣ ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ
- Αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης
- Μειωμένη τεστοστερόνη στους άνδρες
- Αυξημενη τεστοστερόνη και ανδροστενδιόνη στις γυναίκες
- Μειωμένη προγεστερόνη στις γυναίκες
- Ινσουλινική αντίσταση
- Μειωμένα επίπεδα αυξητικής ορμόνης - GH
Παρ΄όλα αυτά όμως, κανένας ασφαλιστικός οργανισμός δημόσιος ή ιδιωτικός δεν αναγνωρίζει διαγνώσεις που περιέχουν τον όρο "παχυσαρκία". Επίσης, παρά τις αποδείξεις για τους σοβαρότερους κινδύνους υγείας από την παχυσαρκία και από τις παθήσεις που σχετίζονται με αυτήν, η παχυσαρκία θεωρείται ακόμη από πολλούς ως ένα "αισθητικό"πρόβλημα !!
Η ανάπτυξη της παχυσαρκίας οφείλεται στην πολύπλοκη αλληλεπίδραση γονιδιακών, ψυχολογικών, κοινωνικο-οικονομικών και πολιτισμικών παραγόντων.
Αναμφισβήτητα, ο πιο καθοριστικός παράγοντας φαίνεται να είναι οι μη γονιδιακές επιρροές. Οι σύγχρονες ερευνητικές προσπάθειες σ΄ ότι αφορά την αιτιοπαθογένεια της παχυσαρκίας αφορούν τον έλεγχο της όρεξης και τον εντοπισμό των υπευθύνων γονιδίων, με αντικείμενο τα εξής 4 πεδία μελέτης :
- Τον τρόπο προώθησης των νευρο-ορμονικών ερεθισμάτων που προέρχονται από το γαστρεντερικό σύστημα (καθώς και την τροποποίηση που υφίστανται από ορμόνες, νευρομεταβιβαστές και υποδοχείς)
- Την διερεύνηση της νευροανατομικής βάσης παραγωγής και προώθησης αυτών των ερεθισμάτων-σημάτων στο Κ.Ν.Σ.
- Το νευροφυσιολογικό υπόστρωμα της μεταγευματικής λειτουργίας του γαστρεντερικού συστήματος
- Την λεπτομερή ανάλυση της διατροφικής συμπεριφοράς, η οποία αντανακλά τα συγκεκριμένα νευρικά και ενδοκρινικά ερεθίσματα.
Η χορήγηση της πολυσυζητημένης λεπτίνης (ορμόνης που αναστέλλει την όρεξη) δεν απέφερε παρά μόνο σε σχετικά μικρό βαθμό τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Η έρευνα προχωρά με καλπάζοντα ρυθμό με την χορήγηση άλλων χημικών παραγώγων, τα οποία αναστέλλουν την ορεξιογόνο επίδραση ορισμένων ουσιών που υπό φυσιολογικές συνθήκες βρίσκονται στον εγκέφαλο. Τα νεώτερα ερευνητικά δεδομένα αποκαλύπτουν ότι στις σύγχρονα ανεπτυγμένες – Δυτικού τύπου – βιομηχανικές χώρες ένας στους τέσσερις ενήλικες είναι παχύσαρκος και ένας στους δύο υπερβαρος.
Ακόμη και μία σχετικά περιορισμένη μείωση του σωμ. βάρους κατά 5 έως 10 %, μπορεί να ωφελήσει σε σημαντικό βαθμό τους παχύσαρκους ασθενείς με μη ινσουλινο-εξαρτώμενο διαβήτη, υπέρταση,δυσλιπιδαιμία, υπνική άπνοια, παθήσεις ήπατος & παγκρέατος, καθώς και σε διάφορους τύπους καρκίνου (μαστού, προστάτη, ενδομητρίου, παχέος εντέρου).
Στην Ευρώπη, τα ποσοστά εμφάνισης παχυσαρκίας αφορούν το 10-20 % των ενήλικων ανδρών και το 15-25 % των γυναικών αντίστοιχα. Ειδικά για τον ενήλικο πληθυσμό (>20 ετών) στις Η.Π.Α. παρατηρήθηκαν τα εξής :
<
Διαθέσιμα στοιχεία : The National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases (NIDDK)
Οι Αμερικάνοι ξοδεύουν $33 δις ετησίως σε προίόντα και υπηρεσίες που αφορούν τα αδυνάτισμα.
Στις Η.Π.Α., τα τελευταία 10 χρόνια διπλασιάστηκε ο αριθμός των παιδιών που χαρακτηρίζονται παχύσαρκα, ενώ το ποσοστό των ενηλίκων αυξήθηκε κατά 35 % αντίστοιχα !! Το 70 % των υπέρβαρων παιδιών έχει τουλάχιστον τον ένα γονέα παχύσαρκο. Η ύπαρξη παχύσαρκης μητέρας παρουσιάζει πολύ πιο έντονη επίδραση συγκριτικά με την ύπαρξη παχύσαρκου πατέρα.
Σ΄ ότι αφορά την παιδική παχυσαρκία, ένα (1) στα πέντε (5) παιδιά στην Ευρώπη κι ένα (1) στα τρία (3) παιδιά στις Η.Π.Α. είναι παχύσαρκα.
Η Ελλάδα εξακολουθεί να διατηρεί τα τελευταία χρόνια δυστυχώς την πρώτη θέση…..στην Ευρώπη !!!
Οι προβλέψεις παραμένουν εξαιρετικά δυσοίωνες για τα επόμενα χρόνια.
Η αποτελεσματικότητα κάθε "εκπαιδευτικής" πολιτικής για την πρόληψη και θεραπεία της παχυσαρκίας θα πρέπει να αποβλέπει στον παρακάτω συνδυασμό θεραπευτικών μέτρων :
- Ενημέρωση κι ευαισθητοποίηση για την γνώση των συνεπειών και των κινδύνων της παχυσαρκίας
- Εξατομίκευση και αποδοχή του προβλήματος στις αντικειμενικές του διαστάσεις.
- Εκτίμηση "ετοιμότητος" -- ανταπόκρισης του ατόμου και καθορισμός ρεαλιστικών στόχων (επιλογή κατάλληλης χρονικής φάσης, επιδίωξη λογικού, επιτεύξιμου και "διατηρητέου"σωμ. βάρους, ρυθμός απώλειας έως 1-1,5 kg την εβδομάδα με ισορροπημένο διαιτολόγιο ημερήσιας ενεργειακής πρόσληψης 1000 – 1200 kcal)
- Ενίσχυση, ενθάρρυνση κι επαναβεβαίωση της δυναμικής θέλησης
- Σταδιακή και σαφής τροποποίηση της διατροφικής συμπεριφοράς (μεταβολή των διαιτητικών προτιμήσεων).
- Συστηματική συμμετοχή σε σωματικές δραστηριότητες που να σας ταιριάζουν και ευχαριστούν (η άσκηση πρέπει να γίνει τρόπος ζωής).
- Απόκτηση εμπιστοσύνης στις προσωπικές δυνατότητες (αυτοέλεγχος, αυτοεκτίμηση, αυτοπειθαρχία, "εικόνα" σώματος, καλλιέργεια θετικής σκέψης-υπερνίκησης αρνητικών συναισθημάτων, αντιληπτική ικανότητα, προσωπική ευθύνη στις καθημερινές αποφάσεις).
- Ευέλικτες "τεχνικές" αντιμετώπισης και αποφυγής των υποτροπών (ανασκόπηση προηγούμενων αρνητικών υποτροπιάζουσων συμπεριφορών, δηλαδή εγκατάλειψης του προγράμματος με επανάκτηση βάρους κι επεισοδιακές κρίσεις ανεξέλεγκτης ή νυκτερινής υπερφαγίας- binge eating ).
- Αναθεώρηση και ισόβια αλλαγή στάσεων – αξιών – απόψεων και τρόπου ζωής.
Πρόσθετη καθοδήγηση // υποστήριξη κατά περιοδικά χρονικά διαστήματα, με συνολική επανεκτίμηση όλων των παραπάνω παραγόντων (αξιολόγηση της προόδου) και μακροχρόνια διατήρηση του επιθυμητού σωμ.βάρους.
Η γνωσιακή θεραπεία συμπεριφοράς έχει αποδειχθεί ότι προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα στους παχύσαρκους ασθενείς, ενισχύει την πίστη που έχουν για την ικανότητα τους να "διαχειρίζονται" τις διάφορες στρεσογόνες καταστάσεις των προβλημάτων της συμπεριφοράς. Με τον τρόπο αυτό, οι ασθενείς σταματούν να θεωρούν την κατάσταση τους ως κάτι "αρνητικό" που κυριαρχεί στην ζωή τους.
ΕΙΔΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ & ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ
Αποσαφήνιση και απόλυτη ερμηνεία των διαφορών από τους παρακάτω όρους:
- Ιδεώδες σωμ.βάρος ( "προσωπική εκτίμηση")
- Ικανοποιητικό σωμ. βάρος
- Μη αποδεκτό σωμ. βάρος
- Απογοητευτικό σωμ. βάρος
"Η αποτυχία δεν ταυτίζεται πάντοτε με την ΗΤΤΑ", αφού μεγαλύτερη αξία έχει η (%) απώλεια από το αρχικό βάρος (έστω και κατά 5-10%) και η σταθεροποίησή του. Επίσης, καλύτερα να θεραπεύονται συνυπάρχοντα προβλήματα όπως σακχ. διαβήτη, υπέρτασης, υπερλιπιδαιμίας κ.ά παρά τα κιλά που χάνονται. Επιδίωξη του ειδικού θεραπευτή πρέπει να είναι η επίτευξη "μεταβολικής"υγείας.
"Η επιτυχία δεν είναι πάντοτε συνώνυμη της τελικής ΝΙΚΗΣ", αφού πρέπει να συμπεριλαμβάνει και την καταβληθείσα προσπάθεια, δηλαδή τα κατά δύναμη εφικτό. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι δεν είναι απαραίτητη η επίτευξη του " ιδανικού " βάρους (όπως τουλάχιστον αυτό καθορίζεται από πίνακες). Δεν θα πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι "στόχος-κλειδί" είναι η μακροχρόνια διατήρηση του απωλεσθέντος βάρους.
Για μερικούς ασθενείς, στους οποίους η παχυσαρκία συνιστά κυρίως πηγή ψυχολογικών και όχι σωματικών προβλημάτων, θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην αποκατάσταση της αυτό-εκτίμησης και της "εικόνας" σώματος, όπως και στην "μάχη" κατά της κοινωνικής απόρριψης // περιθωριοποίησης (ρατσισμού).
Για το σκοπό αυτό καθορίζονται συγκεκριμένοι στόχοι, αφού είναι γνωστό ότι :
- βελτιώνουν την συμμόρφωση
- αποσαφηνίζουν τις προσδοκίες
- ενισχύουν τα εσωτερικά κίνητρα για επιτυχία.
Η πιο σημαντική μορφή αυτοπεποίθησης είναι η εμπιστοσύνη στην δυνατότητά τους να αποκτήσουν ικανότητες.
Οι συχνές αυξομειώσεις του σωμ.βάρους (Weight Cycling) αποτελούν αυτόνομο προδιαθεσικό παράγοντα καρδιαγγειακών νόσων και συμβάλλουν καθοριστικά στην σταθερή μείωση της μεταβολικής δραστηριότητος (κυρίως λόγω μεγάλης πτώσης της FFM).
Εάν δεν υπάρχει ταυτόχρονη επιστημονική υποστήριξη για την τροποποίηση της συνολικής συμπεριφοράς (και όχι μόνο διαιτητικής), το οποιοδήποτε θεραπευτικό σχήμα για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας θα έχει πολύ λίγες πιθανότητες επιτυχίας. Στην προσπάθεια του αυτή το παχύσαρκο άτομο πρέπει να βρεί ανθρώπους κυρίως στο οικογενειακό περιβάλλον που τον κατανοούν, τον βοηθούν, και δεν τον ειρωνεύονται.
Αποδοχή και εφαρμογή των παρακάτω ειδικών θέσεων - "Επιθυμώ να......":
- Μειώσω το βάρος μου χωρίς να βιάζομαι
- Έχω λιγότερο σωματικό λίπος
- Nιώθω και να αισθάνομαι καλύτερα
- Έχω περισσότερη ενέργεια στην διάρκεια της ημέρας
- Μάθω πώς να τρώω καλά
- Αναπτύξω σταθερές και μόνιμες συνήθειες τακτικής σωματικής άσκησης
- Μειώσω τα επίπεδα χοληστερόλης στον οργανισμό μου
- Μειώσω όλες τις καταστάσεις που μου δημιουργούν stress